Joyce Vlaarkamp is oprichter, directeur en docente van de Zen-shiatsu opleiding in Amsterdam. Vorige maand bestond haar opleiding al weer 20 jaar. In die tijd heeft ze bijna 200 Zen-shiatsu therapeuten de wereld in gestuurd. “Ik vind het stiekem heel leuk als mensen echt voor het beroep van shiatsu-therapeut gaan.”
Het heeft een tijdje geduurd voordat ik Joyce weet te strikken voor het interview. “Ik had het druk de laatste tijd,” zegt ze. “We hebben het 20-jarig bestaan van de school gevierd met Haruhiko Masunaga, de zoon van Masunaga. Hij is de levende bron van de Zen-shiatsu. Het was heel inspirerend.”
Hoeveel afgestudeerden gaan als therapeut aan de slag?
“Dat is veranderd. In de eerste 10 jaar, was je al blij als 2 van de 20 afgestudeerden als therapeut werkten. Mensen gebruikten het wel, maar voor eigen ontwikkeling. Die verhouding is nu anders. Bijna iedereen gaat met shiatsu het werkveld in. Het is echt een beroepsopleiding. Ik vind het stiekem heel leuk als mensen, ook die met een gezin, voor het beroep van shiatsu-therapeut gaan. Daarmee in hun onderhoud voorzien. En terecht: je hebt er hard voor gewerkt en het betaalt zich uit!”
Je opleiding is ook gegroeid. Je bent geen éénpitter meer..
“Nee gelukkig niet. Er werken nu zo’n 5 docenten. Hierdoor krijg je een mix van stijlen, maar ook van lichaamstypen. Egon Weersink, geeft les in het eerste jaar, is een lange man. Dat is prettig voor studenten die ook lang zijn. Dan kun je zien hoe zij met hun lengte en hun gewicht omgaan. Welke stijl bij je past. Maartje Huibers, docent bij Qing-Bai, is ook een oud-studente en docente van mijn opleiding. Die heeft een mooie dynamische stijl.”
Shiatsu gaat echt over voelen, maar ik wilde het ook begrijpen.
Waarom Zen-shiatsu?
“Toen ik shiatsu leerde in de jaren 80, waren er helemaal geen scholen. Uiteindelijk kwam ik bij Kazunori Sasaki terecht, één van de leerlingen van Masunga, die de wereld in gestuurd waren om Zen-shiatsu, te verspreiden. Ik was erg onder de indruk van de techniek: mooi en soepel. Die combinatie tussen druk geven en strekkingen. Het gebruik van supportive pressure, waardoor je met je lichaamsgewicht een claim legt op de basistrilling van het parasympatisch zenuwstelsel. Dat je hierdoor zo’n diep contact genereert, dat je samenvalt met de ontvanger. Ik had gevonden wat ik zocht.”
En waarom ben je daarna acupunctuur gaan studeren?
“Ik ben opgeleid als shiatsu therapeut, maar niet op een school zoals jij dat nu hebt gedaan. Een theoretische kader ontbrak. Je kon ook niet iets vragen. Dat was not done bij Sasaki. Ik wist wel wat m’n handen moesten doen, maar had er geen woorden voor. Ik kon mensen niet uitleggen wat ik deed. Shiatsu gaat echt over voelen, maar ik wilde het ook begrijpen. Daarom ben ik acupunctuur gaan studeren. Een grote tegenvaller.”
Hoezo?
“Ik heb veel boekenwijsheid geleerd. Ik vond het prikken ook verschrikkelijk. Om het te ondergaan maar ook om het te geven. Zo invasief. In Japan heb ik kennis gemaakt met Toyohari acupunctuur. Die is niet invasief. Ze prikken punten wel aan, maar de naalden blijven niet zitten. Ik heb me verder verdiept in deze stijl. Hierdoor zag ik ook het verschil tussen Chinees en Japans in acupunctuur en shiatsu.”
Wat bedoel je?
“Chinees is gebaseerd op TCM, met de nadruk op theorie. Slijm, Damp, Wind. Japans is gebaseerd op meridiaantherapie. Dat gaat over voelen en ervaren. Je wordt aangespoord goed te voelen. Je handen te gebruiken. Het zijn twee heel verschillende stromingen. In mijn opleiding ligt de nadruk op Japanse meridiaantherapie.”
Je hebt in 2004 ‘Shiatsu in uitvoering’ geschreven. Komt er nog een vervolg?
“Ja, ik hoop dat het volgend jaar gereed is. Het gaat over de meridianen en meridiaantechnieken. In de Zen-shiatsu stijl uiteraard. Het is niet vergelijkbaar met het vorige boek. Dat was meer een plaatjesboek voor studenten. Mijn nieuwe boek is vooral voor shiatsu-therapeuten. Nee, nog geen uitgever. Eerst het boek!”