Hoe staat het met je Hart-qi? Check je Shen!

Waar wij in het westen onze geest in het hoofd projecteren, doen de Chinezen dit in het Hart, ‘de residentie van Shen’. Van de 12 organen uit de Traditionele Chinese Geneeskunde neemt het Hart een bijzondere plaats in. Hij is de keizer van het lichaam. Het Hart bestuurt zijn rijk (het lichaam) en verdeelt de taken over zijn ministers (de overige organen). Het is zijn taak jou zowel geestelijk als lichamelijk in balans te houden. Hoe staat het met jouw Hart-qi? Check de staat van jouw Shen!

Iedere cel in het lichaam staat in contact met je Hart

Het Hart vertegenwoordigt met de Dunne Darm het primair vuur in het lichaam. Dit is de motor achter de bloedcirculatie en daarmee ook je dagelijkse energie (qi). Dit komt overeen met de functie die we ook in het westen aan het hart toeschrijven, namelijk een spier die bloed rondpompt. Een groot verschil met dit beeld is dat in TCM met bloed ook bewustzijn over het lichaam verspreidt wordt. Iedere cel in jouw lichaam wordt bevoorraadt door Hart Bloed en staat zo in contact met de geestelijke eigenschappen van het Hart, ‘de Shen’.

“Het Hart is de oorsprong van het mentale leven” (Su Wen)

De spirit verblijft in het hart

De Su Wen, een klassiek basisboek over TCM, zegt dat het Hart de residentie is van de Shen, de geest, de spirit. Mentale en spirituele aspecten verblijven dus in het Hart, niet in het hoofd. Als je Hart-energie goed is, heb je een goed geheugen, kun je helder denken en slaap je lekker. Is je Hart-qi uit balans is, dan zal je eerder geraakt worden door emoties, is je denken vertroebeld en kun je last hebben van slapeloosheid, hartkloppingen en vermoeidheid. In extreme gevallen kan een Hart onbalans leiden tot manie of zelfs waanzin (te veel energie in het hoofd) of juist depressie (te veel energie onderin het lichaam).

“Een goeie Shen is als de ogen van een bruid op haar trouwdag”

Vreugde van het Hart

Het Hart is als keizer ‘eindverantwoordelijk’ voor je geestelijk welbevinden. Het is zijn opdracht jouw Shen (en daarmee jou) in een staat van ‘vreugdevolle tevredenheid’ te houden. Hij doet dit in samenwerking met de overige yin-organen en hun mentale eigenschappen.

De staat van je Shen is de optelsom van de Hun, Po, Yi en de Zhi.

In totaal zijn er vijf yin-organen (als we Pericard bij Hart onderbrengen). Hun mentale eigenschappen zijn:

  • de Hun van de Lever: de etherische ziel, die je in staat stelt plannen te maken en te organiseren.
  • de Long en de Po: de Po verbindt je geest en lichaam met de wereld om je heen op materiaal niveau. Dit is de stoffelijke ziel, die vaak vertaald wordt met lichaamsbewustzijn.
  • de Nier en de Zhi: De Nier levert de wilskracht, die je helpt te volharden bij de uitvoering van de plannen van de Hun.
  • En tenslotte, met de Milt en de Yi, het denken. Dat vaak uitgelegd wordt als concentreren, leren en (korte termijn) geheugen.

De staat van je Shen is de optelsom van de spirituele staat van deze yin-organen. Een goeie Shen herken je in de ogen. Er wordt wel gezegd dat een goeie Shen is als ‘de ogen van een bruid op haar trouwdag’.

En hoe staat het met jouw Shen?

Je kunt de staat van jouw Shen op een aantal manieren aflezen:

  1. Allereerst natuurlijk door na te gaan wat je ‘gemiddelde’ emotionele toestand is: blij, neutraal of juist meer in uitersten: boos, verdrietig, angstig. Als je meer uit het midden bent, is je Shen in minder goeie doen.
  2. Hoe is je slaap? Heb je moeite met inslapen of word je vaak ’s nachts wakker? Droom je veel en ben je onrustig in je slaap? De Shen resideert in het Hart. Als er te weinig Bloed of Qi in je lichaam circuleert, zal de Shen niet kunnen ‘ankeren in het Bloed’. Dit leidt tot slaapproblematiek.
  3. Voel je je vaak opgejaagd, heb je het gevoel dat je niet stil kunt zitten? Onrust duidt op ‘Xin Fan‘, een geërgerd Hart. Ook hier kan dus iets aan de hand zijn met je Hart-energie.
  4. Hoe ziet je tong er uit? In de TCM is de tong een diagnosemiddel. De kleur, vorm, beslag en lijnen op je tong (cracks) vertellen over de staat van je interne organen. Je tong is de spiegel van je Hart. Als je net een emotioneel moment hebt meegemaakt, heb je rode puntjes op je tongpunt.  Als je een cracks hebt over de middellijn van je tong, dan is er een tekort aan Hart-energie.
  5. Heb je last van hartkloppingen of duizeligheid?
    Transpireer je overdag zonder je in te spannen?
    Word je ’s ochtends wakker met een bittere smaak in je mond?
    Dan kan dit ook duiden op een onbalans van het Hart.

Wat nu?

Nu zijn er twee mogelijkheden: er is niks mis met je Shen of je kunt een aantal symptomen plaatsen. Is dit laatste het geval en wil je hiermee aan de slag? Kijk dan eens of shiatsu massage of acupunctuur iets voor je kan betekenen.