Hoe houd jij het hoofd koel in de zomer?

Heb je last van een kort lontje? Misschien heb je dan wel te veel Hitte in je lichaam. Juist met zomerse temperaturen is het belangrijk het klimaat in je lichaam in de gaten te houden. Te veel Hitte leidt tot irritatie, constipatie en slapeloosheid. Wat kun je doen om de Hitte uit je lichaam te houden?

In de leer van de Vijf Elementen is de zomer het seizoen van het element Vuur. Wat begonnen is met een ontkieming van Hout-energie in de lente, neemt in de zomer een groeispurt. Vuurenergie is yang: naar buiten gericht, zichtbaar, actief. Je ziet dit terug in de natuur. Het is langer licht en planten en bomen groeien als kool. Ook mensen zijn in de zomer meer actief, leven meer buiten, bewegen meer. Het is een voorbeeld hoe de microkosmos (de mens, jij en je lichaam) en macrokosmos (de natuur, het klimaat) met elkaar verbonden zijn.

Hoe blijf je koel in de zomer

Zomerhitte

Aangezien de zomer staat voor maximaal yang is het belangrijk dat je zelf de balans met het yin in de gaten houdt. Yang staat voor de dag, warmte, activiteit en beweging. Yin staat voor de nacht, koude, rust, voeding. Je kunt klachten oplopen door te veel zomerhitte (Shu, een zonnesteek), maar je lichaam kan ook Hitte-klachten ontwikkelen omdat de yinne basis in je lichaam is aangetast. Dan heb je te weinig yin als tegenhanger voor het yang. Dit kan overigens in ieder seizoen voorkomen. Maar in de zomer is het makkelijker uitleggen. Net als Wind in de herfst.

Droogte

Hitte-klachten ontstaan omdat de Qi in je lichaam stagneert. Dit kan komen omdat het buiten het lichaam te warm is of bijvoorbeeld door een disbalans in emoties. Tekenen van Hitte-klachten zijn roodheid in het gezicht of lichaam, hoofdpijn en veel dorst. Net als in de natuur leidt Hitte na verloop tot droogte. Je kunt hierdoor een droge huid ontwikkelen, met name handen en voeten.

Vuur

Als de Hitte in het lichaam niet weggenomen wordt (‘geklaard’) kan de Hitte zich verder ontwikkelen tot Vuur (Huo). De Hitte stijgt dan in het lichaam, in de richting van het hoofd en brengt mentaal psychische verstoringen met zich mee, zoals angst, verwardheid, vergeetachtigheid, irritatie en slapeloosheid. Ook koorts, droge stoelgang en bloedingen vallen onder Vuur-symptomen.

Voeding als medicijn

Herken je je in deze klachten? Check dan even je tong in de spiegel. Een rode tong met geel beslag (‘coating’) duidt op Hitte. Je kan kijken wat je zelf kunt beïnvloeden met voeding en gedrag. De oude Chinezen zagen voeding als een medicijn. Een middel om het lichaam in balans te houden.

Verkoelend voedsel

Voeding heeft een warme of koude energetische waarde. Als het buiten warm is en je eet vooral voedsel met een warme energetische natuur, dan wordt je lichaam dus van twee kanten bestookt. Beter is dan: verkoelend voedsel als het warm is. Verwarmend voedsel als het buiten koud is.

Wat is verkoelend voedsel?

Een beperkt lijstje:

  • Vis en zeevruchten (in plaats van rood vlees)
  • Fruit: meloen, perzik, abrikoos, meloen (welke dan ook), aardbeien, appel, avocado, druif, peer.
  • Groenten: asperges, komkommer, tomaten, broccoli, mais, spinazie, aubergine.

Niet alleen wat je eet, maar ook hoe je het bereidt zegt iets over de temperatuur van eten. Met barbecueën, grillen en frituren stop je extra warmte in voedsel.

Gedrag

Ook wat je doet maakt uit. Het zijn voor de hand liggende tips, maar misschien heb je er toch iets aan om je Hitte-klachten te verminderen.

  • Plan je dag: sta vroeg op, ga later naar bed zodat je activiteiten uitvoert op de koelere momenten. Rust op de warme momenten van de dag.
  • Bewaak je emoties: kies er voor je minder druk te maken. Als je voelt dat je emoties met jou op de loop gaan, achterhaal dan de oorzaak. Neem je te weinig rust? Zijn er activiteiten die je later kunt uitvoeren? Overweeg eens te gaan mediteren.
  • Houdt je koeling op peil: drink voldoende. Maar ook hier geldt: let op de temperatuur. Frisdrank uit de koelkast en koud water kunnen de boel ontregelen waardoor Hitte omslaat in Koude. Munt-thee is een goeie koeler. Alcohol staat te boek als vuurwater. Een betere keuze zou witte wijn en bier zijn.

Dan nog dit

Het is natuurlijk leuk al die Chinese wijsheden, maar zie het als een vrijblijvend advies, niet als wet- en regelgeving. Je hoeft niet te leven als een monnik om in balans te blijven. Wees bewust wat je doet en eet en hoe je lichaam hier op reageert. Het is jouw lichaam, jouw geest, jouw balans. De wijsheid zit in jou en gematigdheid is de sleutel tot alle balans. 🙏