Iedereen wil graag blij, gelukkig, tevreden zijn. Een leven zonder zorgen met voldoende energie. Dagen vol leuke mensen en activiteiten. Iedereen altijd gelukkig! Helaas is de werkelijkheid anders. Want we voelen ook woede, angst en verdriet. Als je niets met deze emoties doet, kun je er lichamelijk ziek van worden. Het is dus belangrijk je emoties serieus te nemen om erger ter voorkomen. Ik leg je uit hoe in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) wordt gekeken naar emoties.
Zetel van de ziel
De oude Chinezen gaan uit van een holistische zienswijze. Dat wil zeggen dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen lichaam en geest. Als iemand fysieke klachten ervaart, zullen er ook geestelijke klachten zijn. Omgekeerd: emotionele klachten leiden tot reacties in het lichaam. Kijk maar naar het rode hoofd van iemand die woedend is. Emoties die lang in het lichaam blijven, beschadigen allereerst en vooral ons Hart, de zetel van de ziel.
Emoties van het Hart
In TCM-termen neemt het Hart een belangrijke plaats in. Het Hart is de keizer die met de interne organen als ministers het lichaam bestuurt: ervoor zorgen dat overal in het lichaam voldoende energie (Qi) en Bloed aanwezig is. Het Hart is ook de ‘residentie van de Shen’. De Shen bevat onze mentale en spirituele aspecten: bewustzijn, geheugen, denken en slapen. Het Hart moet beschermd worden tegen sterke emoties, want iedere emotie, met name verdriet en woede, tast het Hart aan. Ook de overige 4 yin-organen in het lichaam krijgen hun deel. Om te weten wat dat precies betekent, moeten we kijken naar de emoties die TCM onderkent.
“De zeven emoties tasten de 5 yin-organen selectief aan, maar ze beïnvloeden alle het Hart” zegt Maciocia in ‘De Grondslagen van de Chinese Geneeskunde’
Emoties in de Chinese geneeskunde
TCM gaat uit van ‘de 7 emoties’ of interne ziekteoorzaken:
- Woede: prikkelbaar, geïrriteerd, verontwaardigd
- Vreugde: uitgelegd als uitzonderlijk blij, manisch
- Verdriet; droefheid, spijt
- Zorgen: piekeren,’malen in het hoofd’
- Gepeins: synoniem met zorgen
- Schrik: chronische angst
- Emotionele shock: een staat waarin je ‘heel goed of heel slecht’ nieuws krijgt die je Hart niet kan verwerken.
Herken je één van deze emoties en ervaar je dat deze sterk in je leven aanwezig is? Lees dan verder.
Zo binnen zo buiten
Als je ‘shock’ onderbrengt bij schrik en gepeins bij zorgen, dan heb je nog maar 5 emoties over en dat past weer mooi in de 5 elementenleer. Hierbij is ieder yin-orgaan verbonden met een emotie. Als zo’n orgaan uit balans is, ervaar je de bijbehorende emotie sterker. Verder heeft ieder element een corresponderend geluid. Zonder al te veel fantasie kun je hierin een manifestatie van de emotie herkennen.
De relatie element-orgaan-emotie is als volgt:
| Element | Orgaan | Emotie | Geluid |
| Hout | Lever | Woede | Schreeuwen |
| Vuur | Hart | Vreugde | Lachen |
| Aarde | Milt | Piekeren | Zingen |
| Metaal | Longen | Verdriet | Huilen |
| Water | Nieren | Angst | Kreunen |
Omgekeerd geldt ook: als we een emotie sterk voelen, zal het orgaan uit balans zijn. Dit is een voorbeeld van het ‘zo binnen, zo buiten’-principe uit de TCM. Het externe reflecteert het interne. Een disbalans in onze emotionele huishouding wordt veroorzaakt door het lichaam en vice-versa.
Acceptatie
Voor ons Westerlingen is dit een interessant gegeven. Aangezien in het Westen nog vaak wordt gedacht dat geestelijke klachten onze eigen schuld zijn. Dat we onze mentale gezondheid niet op orde hebben en ons laten meevoeren op de stroom van onze emoties. De Chinezen geven een lichamelijke oorzaak voor een geestelijke klacht. Dat maakt het een stuk beter te hanteren en (sociaal te) accepteren. Net zoals je met een gebroken arm beter voor de dag komt dan met een depressie.
Verstoorde Qi-stroom leidt tot klachten
Onze lichamelijke en mentale activiteiten worden gevoed door energie (‘Qi’). Om in balans te zijn, moet Qi vrij kunnen stromen door het lichaam. Emoties verstoren echter het Qi-patroon en dit leidt tot klachten. Bijvoorbeeld:
| Woede | laat het Qi stijgen | Klachten: hoofdpijn, duizeligheid, stijve nek en schouders, uitblijven van menstruatie |
| Vreugde | vertraagt het Qi | Klachten: hartkloppingen, slapeloosheid, rusteloos, hoofdpijn |
| Verdriet | lost het Qi op | Klachten: depressie, kortademigheid, gebrek aan richting |
| Gepeins | Knoopt het Qi op | Klachten: slechte eetlust, vermoeidheid, slecht kunnen concentreren |
| Angst | Laat het Qi dalen | Klachten: incontinentie, blaasontsteking, niet zwanger raken |
Wat zegt de wetenschap?
Alhoewel Qi een onzichtbare energie is en niet wetenschappelijk kan worden bewezen, zijn er wel aanwijzingen die de relatie tussen een orgaan en een emotie ondersteunen. Bijvoorbeeld in dit onderzoek uit 2013 hebben circa 700 proefpersonen aangegeven waar zij emoties in hun lichaam ervaren Het is bijzonder om te zien dat deze plaatsen grote overeenkomsten vertonen met de ligging van de yin-organen. Zo concentreert ‘woede’ zich vooral in het hoofd (Lever Yang-Stijging in TCM-termen) en is verdriet gelokaliseerd in de thorax (Long Qi-leegte of stagnatie).
Emoties en je gezondheid
Het beheersen van je emoties is belangrijk voor je gezondheid. Hoe krijg je dit voor elkaar?
- Herken: wordt je bewust welke emoties je dagelijks bij jezelf tegenkomt. Wees eerlijk. Je helpt jezelf niet door je hoofd in het zand te steken.
- Accepteer dat deze emotie je hindert. Dat je er iets mee moet. Accepteer bijvoorbeeld dat jouw boosheid niet alleen wordt veroorzaakt door de mensen in je omgeving. Dat het in jou zit. Het is een signaal dat je uit balans bent. Als je dit niet zo ervaart, hoef je er niets mee te doen. Er is immers geen probleem.
- Aan de slag! De lastigste hobbel maar wel de meest praktische. Ga op zoek naar een weg om het evenwicht te herstellen. Dit vraagt maatwerk en moet je zien als een persoonlijke ontdekkingstocht.
Met je emoties aan de slag
Je kunt het antwoord zoeken in de TCM bijvoorbeeld via:
- Voeding. Bijvoorbeeld overmatig piekeren wijst op een disbalans van de Milt. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een voedingspatroon met veel koud voedsel (frisdrank, ijs, citrusvruchten). Het advies is dan zorgen dat je lichaam gevoed wordt met voedsel met een warme energie (bijvoorbeeld vlees, pittige kruiden).
- Massage. Bijvoorbeeld shiatsu. Hiermee wordt je lichaam aangespoord tot het vinden van een nieuwe balans, waarbij bijvoorbeeld boosheid wordt getemperd of omgezet in kracht. Als je gevoelig bent voor lichaamstherapie dan kan shiatsu-massage je lichaam en geest helpen meer ‘eenheid’ te ervaren.
- Acupunctuur. Ook met acupunctuur worden de energiestromen in je lichaam beïnvloedt. Hiermee kan de disbalans hersteld worden, net als met shiatsu.
- Kruiden. De Chinese kruidenleer is een aparte tak van sport. Ik heb hier geen ervaring mee, dus oriënteer je hiervoor elders.
Overigens: niemand vraagt je de TCM-methoden te omarmen. Je kunt je emoties ook bespreken met je partner of een goeie vriend. Zij weten vaak ook het beste welke oplossingsrichting het beste bij jou past. Wat je ook doet, blijf er niet mee rondlopen.
Hoe ga jij eigenlijk om met emoties? Onderdruk je ze of laat je gewoon de vrije loop? Wat helpt jou om de balans te vinden?