Carola Beresford-Cooke anno 2017: Shiatsu in sound & vision

Carola Beresford is de auteur van het veelgeprezen boek ‘Shiatsu Theory and Practice’. Gebruikt in shiatsu opleidingen over de hele wereld. Vertaald in het Duits, Spaans, Frans, Tsjechisch en Nederlands. Ze wordt dit jaar 70 en doet het iets rustiger aan. Maar is nog lang niet klaar met shiatsu. Afgelopen jaar heeft ze een nieuw project afgerond: in 12 dvd’s brengt ze haar rijke ervaring met shiatsu in beeld. Maar wees gewaarschuwd: “You cannot learn shiatsu from a book, any book. And not from a dvd either.” Ik had een long distance call met deze bijzondere dame uit de shiatsu gemeenschap.

Je bent één van de early adopters van shiatsu in het westen.
Hoe heeft shiatsu zich ontwikkeld?

“Toen ik begon, eind jaren 70, was shiatsu als therapie nauwelijks bekend. Mensen hadden er onrealistische verwachtingen van. Voelden zich ook minder verantwoordelijk voor hun eigen gezondheid. Het idee was: ‘I lie down, you will relax and heal me’. Wij als beginnende therapeuten, hadden ook het idee dat we dit konden. Nu is dat veel genuanceerder. We cannot deliver health with shiatsu. We can give a push in the right direction. It’s got to be the right time, the right moment when shiatsu can make the difference“.

Mindful

Voor haar gevoel is de gezondheidstrend nu te ver doorgeslagen. Bijvoorbeeld ten aanzien van voedsel of ‘extreme fitness’, waarmee je de grenzen van het lichaam opzoekt. “Je moet in een ‘mindful way’ met je lichaam werken om het te begrijpen. Het aanmoedigen dingen te doen, in plaats van het te forceren. Bijvoorbeeld met tai chi, qi gong, yoga. Shiatsu therapeuten hebben hier ook een rol in. Shiatsu is a great aid in helping people understanding their bodies and minds.”

“De oosterse mindset is ongelimiteerd”

Carola Beresford shiatsu in sound and vision

Sentimenteel

Beresford groeide op in Singapore. Haar ouders vonden het belangrijk dat zij zo veel mogelijk cultuur meekreeg en lieten haar deelnemen aan Balinese en Indische dans en Chinees penseeltekenen. Achteraf gezien vond ze dit waardevol. Het heeft haar geholpen de oosterse manier van denken beter te begrijpen. “In het westen moet alles duidelijk zijn: zwart of wit, dat werkt beperkend. De oosterse mindset is ongelimiteerd, er is meer ruimte voor ambiguïteit, onduidelijkheid. Zoals de Vijf Elementen in het westen worden toegepast, neigt naar sentimenteel.”

Kun je dat toelichten?

“De vijf elementen was van oorsprong een politieke theorie; een middel om het land te besturen. Deze theorie is in TCM overgenomen door het lichaam als een ‘land’ te zien, een energieveld dat constant verandert. Met de Tao en yin en yang als basis. In het westen hebben we een meer statisch beeld van de body-mind relatie. Die dynamiek is voor ons moeilijker te vatten, het zit niet verweven in onze cultuur. There is a book which explains some of this very interestingly – I really enjoyed it.  Who Can Ride the Dragon?’ by Zhang Yu Huan and Ken Rose”.

Ohashi & Masunaga

In 1978, de begindagen van shiatsu in Europa, had ze haar eerste training bij Ohashi. En haar roeping gevonden. “That opened the road for me”. Ze ontmoette andere mensen die net als zij bezig waren shiatsu te ontdekken, een vriendin ging in training bij Masunaga. Maar het was nog steeds pionieren in het westen.

Leerzaam

“Het is moeilijk voor te stellen maar ik heb geen enkel officieel diploma voor shiatsu. Er waren geen scholen. Ik heb uiteindelijk wel een opleiding voor acupunctuur gevolgd, maar m’n shiatsu opleiding bestaat uit ‘weekend courses’. “I did the basic shiatsu routine I had learned from Ohashi for five years. Zonder een idee wat ik werkelijk aan het doen was. Dat was erg leerzaam. Your hands learn how to do things. It bypasses your mind. Er was geen theorie om op terug te vallen.”

“TCM and shiatsu are very unique”

Shiatsu als eigen stroming

Maar die theorie is er nu wel. En mede door haar toegankelijk gemaakt. “In m’n boek heb ik geprobeerd de verschillende stromingen binnen shiatsu samen te brengen. De vijf elementen, zang-fu, zen-shiatsu. Om shiatsu als een eigen stroming neer te zetten. Het te onderscheiden van acupunctuur. TCM and shiatsu are very unique, there is so much richness in the original version of TCM. You can help people in some many ways with TCM en shiatsu. Om het te leren, heb je uiteraard wel begeleiding nodig. You cannot learn shiatsu from a book, any book.”

Op welke manieren pas je de theorie toe bij een behandeling?

“Het is een mix. Toen mijn boek voor het eerst werd uitgegeven, was ik erg beïnvloed door Maciocia. Een westerse benadering van TCM. Gegroepeerd in vakjes. Heel bruikbaar om TCM te leren. Je werkt op een voorgeschreven manier en de uitkomst staat min of meer vast . Ik ben daar van teruggekomen. Intuïtie helpt je om werkelijk contact te maken met de qi van de ontvanger. De theorie is daaraan ondergeschikt. Ik doe nauwelijks nog haradiagnose. Het is vaak niet duidelijk. Ik vertrouw op mijn eerste contact. Het moment dat je iemands hara voor het eerst voelt, is beyond space and time. Daarna is het alsof meridianen zichzelf kiezen.”

Intuïtie helpt je om werkelijk contact te maken met de qi van de ontvanger

Shiatsu dvd’s

Beresford heeft vorig jaar een nieuw shiatsu-project afgerond: een serie van twaalf dvd’s waarin ze per dvd een shiatsu behandeling van 1 meridiaan behandelt. “Omdat ik over de meridianen onderwezen en geschreven heb, ben ik één van die mensen die elke millimeter van de meridianen kent. Dat wil ik graag delen.Er zijn zoveel verbindingen te maken in het lichaam. We kennen de Lever-meridiaan, maar hoe zit het met de Lever in de schouder? De dvd’s zijn heel praktisch, maar wel bedoeld voor mensen die al shiatsu beoefenen. Not for lay people ” benadrukt ze.

Tips voor shiatsu people

Ik bedank haar voor het fijne, gesprek, maar niet zonder die ene laatste vraag: heb je nog tips voor shiatsu-beoefenaars? Daar hoeft ze niet lang over na te denken:

1. First of all: relax, and be there
2. When you get a sensation, don’t say ‘no’ to it. Say ‘yes’!
3. Don’t be afraid to lean on people with your body weight
4. And most of all: enjoy the journey with shiatsu

Bibliografie:
Massage for Healing and Relaxation (1986)
Shiatsu Theory and Practice (1996) (2016)

Zie ook:
https://www.facebook.com/meridiansofshiatsu
http://www.shiatsu-wales.co.uk/